2019’a merhaba derken
Türkiye Çerkes diasporasının, 2 Nisan 1911’de Ğuaze ile başladığı süreli yayın (dergi, gazete, bülten) yolculuğu devam ediyor. Devam edebilmeli…
Türkiye Çerkes diasporasının, 2 Nisan 1911’de Ğuaze ile başladığı süreli yayın (dergi, gazete, bülten) yolculuğu devam ediyor. Devam edebilmeli…
1908 yılında Osmanlı döneminde kurulan Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti’nden sonra Cumhuriyet döneminde Kafkas ve Kafkasya adıyla 1951 yılına kadar dernek kurulamamasına; 1953 yılına kadar süreli yayın (Çerkeslere özel olmak kaydı ile) yayımlanamamasına; “Çerkes” isminin ise ancak 2000’li yıllarda kullanılabilmesine karşın devam edebilmelidir.
Cumhuriyet döneminde ilk süreli yayınımız “Kafkas Dergisi” idi, 1953 yılında İstanbul’da yayın hayatına başladı. Çerkeslerin yerleşik olduğu Adana, Antalya, Bursa, Düzce, Eskişehir, İzmir, İzmit, Kayseri, Konya, Maraş, Sakarya, Samsun, Sivas, Yalova gibi yerlerde de süreli yayınlar olmasına karşın İstanbul ve Ankara’da sayıca daha fazla yayın söz konusu. Tespiti yapılabilen 81 civarı yayının 34’ü dergi, 37’si bülten, 10’u gazete. 24’ü İstanbul (11 dergi, 4 gazete, 9 bülten), 14’ü Ankara (9 dergi, 1 gazete, 4 bülten), kalanı diğer illerde (15 dergi, 4 gazete, 24 bülten) yayımlandı.
Yayınlar genelde kısa süreli oldu. 1 yıl ve daha az süre yayın yapan 17 dergi, 6 gazete; 2-6 yıl arası yayın yapan 17 dergi 2 gazete; 10 yıl üzeri yayın yapan 3 dergi, 1 gazete söz konusu (bültenler hariç). Dergiler 1, 2, 3, 6 aylık; gazeteler haftalık, 15 günlük ve aylık periyotta yayımlanmış.
1953-60 arası 3 dergi; 1960-70 arası 2 dergi; 1970-80 arası 7 dergi, 2 gazete; 1980-90 arası 4 dergi; 1990 sonrası 20 dergi, 6 gazete yayımlanmış. 12 Mart 1971 askeri muhtırasında kısa bir dönem, 12 Eylül 1980 askeri cunta döneminde 1980–84 yılları arası yayın yok.
Özellikle 1990 sonrası ivmesi artan bir yayın trafiği söz konusu. Çeşitli zamanlarda 20 dergi ve 6 gazetenin yayına başladığını görüyoruz. Tespiti yapılabilen toplamda 44 dergi ve gazeteyi ölçü alırsak yarısından fazlası 90 sonrası yayımlanmış.
Çerkes sesinin kamuoyunda duyurulmasının medya üzerinden de devamı için ısrarlı olan Jıneps, 2019’a yayın kurulunu zenginleştirerek giriyor. Yeni yazarlarla hitap alanını genişletmeye, hitap gücünü artırmaya çalışıyor.
Yenilenmeye çalışır, umutla ve inatla bu yolculuğu sürdürürken okuyucu desteği elbette çok önemli. Desteksiz yolculuk olanaksız! Abone sayısının artması gerek, reklam desteği gerek. İlk elde akla gelen maddi destek olsa da yanı sıra eleştiri, araştırma yazıları, çeviriler, röportajlar, derneklerden-köylerden haber yazıları vb. katkılar çok önemli. Yeni ofisimizde zaman kısıtı yok artık, 7/24 kullanabiliyoruz; ancak sorunları olan bir mekan. Çalışmalar, daha iyi koşulları olan bir ofiste yürütülebilir. Bunu, olası bir öneri, destek olabilir düşüncesi ile not edelim istedik.
Çerkeslerle diğer halklar arasında bir köprü olmaya, halklar arasında ilişkilerin geliştirilmesi ve ortak çözümlerin hayata geçirilmesine çaba gösterdik, devam edeceğiz. Tabii ki dağınık yerleşimdeki Türkiye Çerkeslerinin birbirlerinden ve anavatan topraklarındaki Çerkeslerden haberdar olması öncelikli işlevlerimizden biri idi, öyle olmaya da devam edecek.
Kimliklerinin yaşatılabilmesi ve bugünlere taşınabilmesi, yeniden üretilmesi ve geleceğe taşınması için samimi olarak emek verenlere saygıyla…
2019’da tüm dünyada demokrasi ve barışın egemen olması, Çerkeslerin de unutulmaması dileğiyle…
Jıneps Yayın Kurulu
